Deze boerderij stamt uit 1613. De bouwheer van de boerderij is onbekend. Wel blijkt uit oude veldboeken, dat het perceel waarop het gebouwencomplex verrezen is, bekend stond als de Oost-Ketelaarhoek.
Het perceel aan de overzijde van de Noordweg (langs de Tweede dwarsweg tot aan de Nieuwe Kraayertsedijk West-Ketelaarhoek genoemd werd. Bij het boerderij heeft lange tijd ook een stuk bos gehoord. Het bedroeg 18 ‘gemeten’ en is in het begin van de jaren zeventig van de 19e eeuw gerooid. Mogelijk houdt dit verband met de destijds vermogende familie Ketelaar.
Bewoners
Er zijn uit de archieven meerdere bewoners van de boerderij bekend:
- Willem Pieterse de Jonge (1740)
- Jacob Janse (1799)
- Pieter de Jonge (1861)
- Janna Remijn (1870) – weduwe van Pieter de Jonge
- Pieter Verrijzer (1871)
- Jannetje Minnaar (1897) – weduwe van Pieter Verrijzer
- Cornelis Geuze (1907) – de boerderij was toen in handen van mr Christiaan Lucasse. Hij was kantonrechter in Goes en tal van jaren lid van de tweede- respectievelijk eerste kamer.
- Boudewijn de Smit (1919)
- Lucas Lucasse Willemszoon (1890)
In 1937 werd Oost-Ketelaar in operbare verkoping verkocht aan Mr. W. Suermondt Wzn. te Rotterdam. Deze bracht de hofstede in in een Naamloze Vennootschap. Deze NV is in 1941 omzet in een Commanditaire Vennotschap. In 1937 is begonne met het omzetten van het landbouwbedrijf in een fuitteeltbedrijf. Ein 1937 waren ruim 55 ha bepland met 34.137 vruchtbomen plus de daarij behorende windschermen. Als bedrijfsleider kwam Quinten Saaman op het fuitbedrijf omgetoverde Oost-Ketelaar wonen. Deze is in 1945 vervangen door de bedrijfsleider Krijn de Smit Bzn. Intussen betrok de directeur C. Sanderse een tweetal kamers, totdat voor hem een nieuw huis gebouwd werd. Na zijn vertrek is het huis bewoond door de directeur A. Janse; die tevens gemeenteraadslid van ’s Heer Arendskerke was.
Achteraanzicht
De boerderij staat in de Nieuwe Kraayertpolder in de gemeente Borsele. In 1612 werd het gebied waar de boerderij nu staat ingepolder en werd het toegevoegd aan de gemeente ‘s-Heer Arendskerke. Na de inpoldering werd spoedig begonnen met de bouw van een aantal boerderijen en arbeiderswoningen. In 1613 kwam “Oost-Ketelaar” aan de beurt. Dit was op te maken in de muurankers in de oostgevel, die helaas bij de vernieuwing van de muur verloren zijn gegaan. De plattegrond van het oorspoinkelijke gebouw is nog duidelijk te constateren. De boerderij bezit een opmerkelijke schoorsteenpartij. De fraai bewerkte zijkanten vertonen o.m. uitgesneden druiventrossen.
Vooraanzicht
Tijdens de oorlog is Oost-Ketelaar slechts beperkt beschadigd. In mei 1940 gingen door de oorlogshandelingen 231 appelbomen verloren. Deels dor het in stelling brengen en weder verplaatsen van batterijen, deels door granaatsplinters. In mei 1944 sloten de duitsers verschillende percelen van de boerderijen af. Voor het aanbregen van prikkeldraad werd elke 4de boom gerooid. Kennelijk had men het plan om mijnen in de bomen te hangen, om het landen van parachutisten te voorkomen. De 250 mijnen zijn echter nooit opgehangen, en werden na de bevrijding teruggevonden op een speciaal afgezet terein van 30 x 30 meter.
De voormalige pachterswoning
Na de oorlog is Oost-Ketelaar doorgegaan als fruitbedrijf. Bij de aanleg van de snelweg (begin jaren ’70 van de 20e eeuw) is het gebied verherkaveld. Het fruitbouwbedrijf is toen gesloten. Tegenwoordig is er een bedrijf gevestigd dat zich toelegd op het beplakken en bestikkeren van auto’s. De pachterswoning is los verkocht en wordt bewoond.
Prospectus
De duitser hebben wel de nodige zaken gevorderd of geroofd:
1 paard
3 wagens op luchtbanden
5500 kg hooi, 600 kg tarwe, 25.000 kg appels
8000 meter prikkeldraad
Daarnaast zijn honderden vruchtbomen vernield, 200 Italiaanse populieren gekapt en de Caterpillar tractor onklaar gemaakt door het verwijderen / vernielen van verschillende onderdelen. Het door de Duitsers geroofde paard is later in deerniswekkende toestand naar het bedrijf komen teruglopen, niemand weet waarvan. Op advies van de veearts is het helaas moeten worden afgemaakt. Op 30 oktober is Oost-Ketelaar bevrijd.
Oost-Ketelaarweg
Bij de herverkaveling is een van nieuwe wegen vernoemd naar de boerderij (de Oost-Ketelaarweg). Deze is ook opgenomen in het ketelaar museum. In de verte is de boerderij te zien. Links parallel aan deze weg loopt de snelweg
Tekening
Foto’s
